Η τροφή μέσα από τα χωρία της Αγίας Γραφής και τα Πατερικά κείμενα

Η νηστεία είναι Θεία εντολή και μέγα πνευματικό αγώνισμα και η κατεξοχήν έκφραση του ασκητικού ιδεώδους της Ορθοδοξίας. Κατά τον Απόστολο Παύλο, το σώμα μας αποτελεί τον ναό του Αγίου Πνεύματος και μέσω της διατροφής το φροντίζουμε. Δοξάζοντας τον Κύριο και προσευχόμενοι για “τον άρτον τον επιούσιον” προσδοκούμε να έχουμε καθημερινά την αναγκαία για το σώμα και το πνεύμα μας, τροφή. Τον απαραίτητο για τη ζωή μας άρτο και κυρίως την πνευματική τροφή:

«πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου ἐλθέτω ἡ βασίλειά σου γενηθητω τὸ θέλημά σου ὡς ἐν οὐρανὼ καὶ ἐπὶ τῆς γῆς τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον».

Από τη Βίβλο ακόμη, οι αναφορές στη διατροφή είναι πολλές και ο Αδάμ και η Εύα απολαμβάνουν τα αγαθά “όλης της βλάστησης”. Η νηστεία δε, είναι εντολή του Θεού. Η πρώτη και παλαιότερη όλων δόθηκε στον Αδάμ, μέσα στον Παράδεισο.

Το κρέας προστίθεται στη διατροφή μετά τον κατακλυσμό του Νώε. Άπειρες αναφορές για δημητριακά και όσπρια συναντώνται στην Παλαιά Διαθήκη.

Πρότυπα νηστευτών στην Καινή Διαθήκη αποτελούν οι ιερές μορφές που υποδέχθηκαν στον Ναό τον Κύριο, ως βρέφος.

Στιγμές από την ίδια τη ζωή του Ιησού, καθώς και πολλά από τα μεγαλύτερα θαύματά του, σχετίζονται με την τροφή. Από το θαύμα του πολλαπλασιασμού των άρτων και των ιχθύων έως και την -υπέρτατη- παράδοση της Θείας Ευχαριστίας στον Μυστικό Δείπνο.
Ο άρτος και ο οίνος αποτελούν τα θεμελιώδη στοιχεία της Θείας Ευχαριστίας και η άμπελος στην Καινή Διαθήκη συμβολίζει τον ίδιο τον Χριστό. Ο ίδιος ο Χριστός δε, ονομάζει Εαυτόν «ἄμπελον», τον Πατέρα Του «Γεωργόν» και τους μαθητές και πιστούς του «κλήματα».

Ύψιστη η αξία της διατροφής, καθώς μέσα από την κοινωνία των προσώπων φανερώνεται και η εικόνα του Παραδείσου.

Εξάλλου και οι πρώτοι Χριστιανοί, μέσα από τις αγάπες, βίωναν, ήδη, τη χαρά του Παραδείσου.

Μέσα από τα Πατερικά Κείμενα λοιπόν, και χωρία από την Αγία Γραφή διασώζονται ανά τους αιώνες, οι υπό του Θεού αποκαλυφθείσες στους ανθρώπους, αλήθειες. Εδώ συναντώνται και σχετικές με την αξία της νηστείας και το ρόλο της τροφής για την ανθρώπινη ύπαρξη πληροφορίες και αναφορές σε συγκεκριμένες κατηγορίες τροφών.

Το σώμα μας ναός του Αγίου Πνεύματος

Α Κορ. 6,19 : ἢ οὐκ οἴδατε ὅτι τὸ σῶμα ὑμῶν ναὸς τοῦ ἐν ὑμῖν Ἁγίου Πνεύματός ἐστιν, οὗ ἔχετε ἀπὸ Θεοῦ, καὶ οὐκ ἐστὲ ἑαυτῶν;
Ματθ. 6,11 : τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον·

Η νηστεία

O Μωυσής εξαγνίζει τον εαυτό του με απόλυτη νηστεία σαράντα ημερών στο βουνό Σινά, πριν παραλάβει την πλάκα με τις δέκα εντολές.

Εξ. 34,28: καὶ ἦν ἐκεῖ Μωυσῆς ἐναντίον Κυρίου τεσσαράκοντα ἡμέρας καὶ τεσσαράκοντα νύκτας· ἄρτον οὐκ ἔφαγε καὶ ὕδωρ οὐκ ἔπιε· καὶ ἔγραψεν ἐπὶ τῶν πλακῶν τὰ ῥήματα ταῦτα τῆς διαθήκης, τοὺς δέκα λόγους.

Ματθ. 6,16 : Ὅταν δὲ νηστεύητε, μὴ γίνεσθε ὥσπερ οἱ ὑποκριταὶ σκυθρωποί· ἀφανίζουσι γὰρ τὰ πρόσωπα αὐτῶν ὅπως φανῶσι τοῖς ἀνθρώποις νηστεύοντες· ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι ἀπέχουσι τὸν μισθὸν αὐτῶν.
Ματθ. 6,17 : σὺ δὲ νηστεύων ἄλειψαί σου τὴν κεφαλὴν καὶ τὸ πρόσωπόν σου νίψαι,
Ματθ. 6,18 : ὅπως μὴ φανῇς τοῖς ἀνθρώποις νηστεύων, ἀλλὰ τῷ πατρί σου τῷ ἐν τῷ κρυπτῷ, καὶ ὁ πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ ἀποδώσει σοι ἐν τῷ φανερῷ.
Ματθ. 9,15: καὶ εἶπεν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς· μὴ δύνανται οἱ υἱοὶ τοῦ νυμφῶνος πενθεῖν ἐφ᾿ ὅσον χρόνον μετ᾿ αὐτῶν ἐστιν ὁ νυμφίος; ἐλεύσονται δὲ ἡμέραι ὅταν ἀπαρθῇ ἀπ᾿ αὐτῶν ὁ νυμφίος, καὶ τότε νηστεύσουσιν.

Περί τροφής και νηστείας του Ιησού

Λουκ. 24,41 : ἔτι δὲ ἀπιστούντων αὐτῶν ἀπὸ τῆς χαρᾶς καὶ θαυμαζόντων εἶπεν αὐτοῖς· ἔχετέ τι βρώσιμον ἐνθάδε;
Λουκ. 24,42 : οἱ δὲ ἐπέδωκαν αὐτῷ ἰχθύος ὀπτοῦ μέρος καὶ ἀπὸ μελισσίου κηρίου,
Λουκ. 24,43 : καὶ λαβὼν ἐνώπιον αὐτῶν ἔφαγεν
Ματθ. 4,1 : Τότε ὁ Ἰησοῦς ἀνήχθη εἰς τὴν ἔρημον ὑπὸ τοῦ Πνεύματος πειρασθῆναι ὑπὸ τοῦ διαβόλου,
Ματθ. 4,2 : καὶ νηστεύσας ἡμέρας τεσσαράκοντα καὶ νύκτας τεσσαράκοντα ὕστερον ἐπείνασε.

Ο Αδάμ και η Εύα απολαμβάνουν τα αγαθά όλης της βλάστησης

Γεν. 2,16 : καὶ ἐνετείλατο Κύριος ὁ Θεὸς τῷ Ἀδὰμ λέγων· ἀπὸ παντὸς ξύλου τοῦ ἐν τῷ παραδείσῳ βρώσει φαγῇ,
Γεν. 2,17 : ἀπὸ δὲ τοῦ ξύλου τοῦ γινώσκειν καλὸν καὶ πονηρόν, οὐ φάγεσθε ἀπ᾿ αὐτοῦ· ᾗ δ᾿ ἂν ἡμέρᾳ φάγητε ἀπ᾿ αὐτοῦ, θανάτῳ ἀποθανεῖσθε.

Πριν τον κατακλυσμό του Νώε καταναλώνεται τροφή από το φυτικό βασίλειο

Γεν. 6,21 : Ὅταν δὲ νηστεύητε, μὴ γίνεσθε ὥσπερ οἱ ὑποκριταὶ σκυθρωποί· ἀφανίζουσι γὰρ τὰ πρόσωπα αὐτῶν ὅπως φανῶσι τοῖς ἀνθρώποις νηστεύοντες· ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι ἀπέχουσι τὸν μισθὸν αὐτῶν.

Μετά τον κατακλυσμό προστίθεται στη διατροφή και το κρέας

Γεν. 9,3 : καὶ πᾶν ἑρπετόν, ὅ ἐστι ζῶν, ὑμῖν ἔσται εἰς βρῶσιν· ὡς λάχανα χόρτου δέδωκα ὑμῖν τὰ πάντα.
Γεν. 9,4 : πλὴν κρέας ἐν αἵματι ψυχῆς οὐ φάγεσθε·

Το μάννα

Εξ. 16:15, Οὗτος εἲναι ὁ ἄρτος, τὸν ὁποῖον ὁ Κύριος σᾶς δίδει διὰ να φάγητε.

Το θαύμα του πολλαπλασιασμού των άρτων και των ιχθύων

Ματθ. 14,19 καὶ κελεύσας τοὺς ὄχλους ἀνακλιθῆναι ἐπὶ τοὺς χόρτους, λαβὼν τοὺς πέντε ἄρτους καὶ τοὺς δύο ἰχθύας, ἀναβλέψας εἰς τὸν οὐρανὸν εὐλόγησε, καὶ κλάσας ἔδωκε τοῖς μαθηταῖς τοὺς ἄρτους, οἱ δὲ μαθηταὶ τοῖς ὄχλοις.

Δημητριακά – Όσπρια – Φρούτα – Λάδι και Θεραπευτικά Βότανα στην Παλαιά και στην Καινή Διαθήκη

Γεν. 18,6 : καὶ ἔσπευσεν Ἁβραὰμ ἐπὶ τὴν σκηνὴν πρὸς Σάῤῥαν καὶ εἶπεν αὐτῇ· σπεῦσον καὶ φύρασον τρία μέτρα σεμιδάλεως καὶ ποίησον ἐγκρυφίας.
Ματθ. 12,1 Κατά τον καιρόν εκείνον ο Ιησούς εις ημέραν Σαββάτου επέρασε μέσα από σπαρμένους αγρούς· οι μαθηταί του επείνασαν και ήρχισαν να κόβουν στάχυα, να τα τρίβουν και να τρώγουν τον καρπόν
Γεν. 25,34 : Ἰακὼβ δὲ ἔδωκε τῷ Ἡσαῦ ἄρτον καὶ ἕψημα φακοῦ, καὶ ἔφαγε καὶ ἔπιε καὶ ἀναστὰς ᾤχετο· καὶ ἐφαύλισεν Ἡσαῦ τὰ πρωτοτόκια.
Εξ. 16,31 : Οι Ισραηλίται ωνόμασαν αυτόν τον άρτον “μανά”. Ητο δε λευκόν σαν σπόροι κορίου, η δε γεύσις του σαν τηγανίτα με μέλι.
Ησ. 28,25 : οὐχ ὅταν ὁμαλίσῃ τὸ πρόσωπον αὐτῆς, τότε σπείρει μικρὸν μελάνθιον ἢ κύμινον καὶ πάλιν σπείρει πυρὸν καὶ κριθὴν καὶ κέγχρον καὶ ζέαν ἐν τοῖς ὁρίοις σου;
Λουκ. 15,16 : καὶ ἐπεθύμει γεμίσαι τὴν κοιλίαν αὐτοῦ ἀπὸ τῶν κερατίων ὧν ἤσθιον οἱ χοῖροι, καὶ οὐδεὶς ἐδίδου αὐτῷ.
Ησ. 38,21 : Καὶ εἶπεν Ἡσαΐας πρὸς Ἐζεκίαν· λάβε παλάθην ἐκ σύκων καὶ τρίψων καὶ κατάπλασαι, καὶ ὑγιὴς ἔσῃ.
Μαρκ. 6,13 : Και δαιμόνια πολλά έδιωχναν και ήλειφον με λάδι πολλούς αρρώστους, τους οποίους και εθεράπευαν.